Եղիշե Չարենց (Եղիշե Աբգարի Սողոմոնյան, 1897, մարտ 13 (նոր տոմարով՝ մարտ 25)- 1937, նոյեմբերի 27) - 20-րդ դարի հայհանճարեղ բանաստեղծը:Չարենցը Գուրգեն Մահարուն պատմել է, թե Կարս էր եկել Չարենց ազգանունով մի բժիշկ, որի ցուցատախտակի «Չարենց» մակագրությունն էլ վերցրել է: Պատանեկան տարիների մտերիմները այլ բացատրություններ էլ են տալիս: Ըստ Կարինե Քոթանջյանի՝ բանաստեղծը Չարենց է մկրտվել, որովհետև մանկուց եղել է չար երեխա: Նրան այնքան են չար ասել, որ Չարենց էլ մնացել է: ԻսկԱնուշավան Ջիդեջյանը (Վիվան) բանաստեղծի կողմից վկայել է, որ Չարենց անունն առաջացել է Ալեքսանդր Պուշկինի «Անչար» ոտանավորի հնչունական տեղաշարժերի հետևանքով:1915-ին նա զինվորագրվում է Քանաքեռում կազմավորվող հայկական կամավորական խմբերին և որպես սանիտար, նաև որպես կռվող զինվոր հասնում է մինչև Վան: ստեղծագործություններ Երեք երգ տխրադալուկ աղջկան (բանաստեղծություններ), Ղարս, 1914, 8 էջ Կապուտաչյա հայրենիք (պոեմ), Թիֆլիս, 1915, 18 էջ: Դանթեական առասպել (պոեմ), Թիֆլիս, 1916, 64 էջ: Ծիածանը (բանաստեղծություններ), Մոսկվա, 1917, 64 էջ: Սոմա (նոր վեդյան պոեմ), Թիֆլիս, 1918, 16 էջ: Ամբոխները խելագարված (պոեմ), Թիֆլիս, 1919, 16 էջ: Բոլորին, բոլորին, բոլորին (երեք ռադիոպոեմ), Երևան, 1920, 24 էջ: Երկերի ժողովածու, հատոր 1, (բանաստեղծություններ), Մոսկվա, 1922, 336 էջ: Երկերի ժողովածու, հատոր 2, (էպիքական պոեմներ), Մոսկվա, 1922, 282 էջ: Պոեզոզուռնա, (բանաստեղծություններ), Մոսկվա, 1922, 32 էջ: Ռոմանս անսեր, Մոսկվա, 1922, 23 էջ: Կապկազ թամաշա (պոեմ), Թիֆլիս, 1923, 46 էջ: Պոեմներ, Կ. Պոլիս, 1923, 239 էջ: Կոմալմանախ (բանաստեղծություններ), Մոսկվա, 1924, 60 էջ: Մաճկալ Սաքոյի պատմությունը (պոեմ), Երևան, Պետհրատ, 1924, 24 էջ: Մաճկալ Սաքոյի պատմությունը, Երևան, Պետհրատ, 1924, 24 էջ: Ստամբոլ (պոեմ), Կ. Պոլիս, 1924, 14 էջ: Երեք փոքրիկ պոեմ «Լենին» շարքից, Բեռլին, 1925, 34 էջ: Մյուր դե Ֆեդերե (կոմունարների պատը Փարիզում, պոեմ), Երևան, Պետհրատ, 1925, 59 էջ: Լենինն ու Ալին, Երևան, Պետհրատ, 1925, 14 էջ: Երկիր Նաիրի (վեպ), Երևան, Պետհրատ, 1926, 223 էջ: Հիշողություններ Երևանի ուղղիչ տնից, Թիֆլիս, 1927, 288 էջ: Ժողովածու պոեմների, Թիֆլիս, 1927, 186 էջ: Ռուբայաթ (քառյակներ), Թիֆլիս, 1927, 45 էջ: Չորս բալլադ, Մոսկվա, 1929, 34 էջ: Էպիքական լուսաբաց, Երևան, Պետհրատ, 1930, 138 էջ: Երկեր, Երևան, Պետհրատ, 1932, 445 էջ: Գիրք ճանապարհի, Երևան, Պետհրատ, 1934, 318 էջ: Բորիս Ձնելաձե: Բալլադ գնդապետ Տոմսոնի, կոմերիտ տղի և գործադուլի մասին, Երևան, Պետհրատ, 1934, 41 էջ: Երկիր Նաիրի, Երևան, Պետհրատ, 1934, 268 էջ: Մաճկալ Սաքոյի պատմությունը, Երևան, Պետհրատ, 1936, 20 էջ: Պոեմներ, Երևան, Պետհրատ, 1936, 243 էջ: Դանթեական առասպել, Բեյրութ, 1945, 48 էջ: Գիրք ճանապարհի (հատընտիր), Հալեպ, տպարան «Անի», 1946, 28 էջ: Գիրք ճանապարհի, Բեյրութ, 1950, 317 էջ: Հատընտիր, Բեյրութ, 1953, 102 էջ: Գիրք ճանապարհի, Հալեպ, տպարան «Արևելք, 1954, 253 էջ: Ընտիր երկեր, Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 619 էջ: Լենին (պոեմներ և բանաստեղծություններ), Երևան, Հայպետհրատ, 1954, 48 էջ: Ամբոխները խելագարված, Բեյրութ, 1954, 16 էջ: Ընտիր երկեր, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 484 էջ: Եղիշե Չարենցի ամբողջական գործը, հատոր 1 (բանաստեղծություններ), Բեյրութ, 1955, 432 էջ: Ընտիր երկեր, Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 358 էջ: Գրականության մասին (հոդվածներ, նամակներ, ճառեր), Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1957, 218 էջ: Գիրք ճանապարհի, Հալեպ, 1959, 254 էջ: Գիրք ճանապարհի, Բեյրութ, 1959, 318 էջ: Խմբապետ Շավարշը, Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 26 էջ: Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 1, Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1962, 392 էջ: Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 2, Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1963, 399 էջ: Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 3, Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1964, 375 էջ: Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 5, Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1966, 649 էջ: Պոեմներ, Երևան, «Հայաստան», 1966, 184 էջ: Ամբոխները խելագարված, Երևան, «Հայաստան», 1967, 31 էջ: Ես իմ անուշ Հայաստանի (տեքստը հայերեն, ինչպես նաև ԽՍՀՄ ժողովուրդների ու արտասահմանյան 12 լեզուներով), Երևան, «Հայաստան», 1967, 29 էջ: Քնարերգական, արվեստ քերթության, գիրք իմաստության, տաղեր և խորհուրդներ, երգիծական փրկված պատառիկներ, Երևան, «Հայաստան», 1967, 364 էջ: Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 6, Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1967, 804 էջ: Երկերի ժողովածու 6 հատորով, հատոր 4, Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ, 1968, 626 էջ: Լենինն ու Ալին, Երևան,«Հայաստան», 1969, 39 էջ: Կոմիտաս (պոեմ), Երևան, «Հայաստան», 1969, 34 էջ: Ես իմ անուշ Հայաստանի...(բանաստեղծություններ), Երևան, «Հայաստան», 1970, 32 էջ: Ընտիր երկեր, Երևան, «Հայաստան», 1973, 434 էջ: Ամբոխները խելագարված, Երևան, «Հայաստան», 1975, 30 էջ: Բանաստեղծություններ, պոեմներ, բալլադներ, Երևան, «Լույս», 1976, 112 էջ: Երկիր Նաիրի, Երևան, «Սովետական գրող», 1977, 174 էջ: Ընտիր երկեր, Երևան, «Սովետական գրող», 1977, 366 էջ:[5] «Վերջին Խոսք» կյանքի վերջին տարիներին ստեղծված բանաստեղծությունների ընտրանի, Երևան, 2007, «Հայգիտակ», 328 էջ Ֆիլմեր Եղիշե Չարենց, Հայտնի և Անհայտ Էջեր - Սցենարի հեղինակ և ռեժիսոր Լևոն Մկրտչյան, Ֆիլմի տեքստը կարդում է Սոս Սարգսյանը:
Ֆիլմում նկարահանվել են` Արփենիկ Չարենցը, Գևորգ Էմինը, նկարիչ Ռեգինա Ղազարյանը, երգիչ - բանահավաք Հայրիկ Մուրադյանը և իր բանտի ընկեր Մուրադ Ջուլֆիգարովը :Հայկ Վավերագրական Ֆիլմերի Կինոստուդիա - 1987
թարգմանություններ (ռուսերենից)
Ս. Մարշակ, Գիքորի երազը (փոխադրություն), Երևան, Պետհրատ, 1928, 14 էջ:
Նիկոլայ Ագնիվցև, Հեքիաթ կոմինտերնի մասին, Երևան, Պետհրատ, 1929, 12 էջ:
Ս. Մարշակ, Գիքորի երազը, Երևան, Պետհրատ, 1929, 16 էջ:
Նիկոլայ Ասեև (Օսեև), Գիշերվա ահը, Երևան, Պետհրատ, 1931, 12 էջ:
Էրիխ Մարիա Ռեմարկ, Արևմտյան ֆրոնտում անփոփոխ է, Երևան, Պետհրատ, 1932:
Մաքսիմ Գորկի, Բանաստեղծություններ և լեգենդներ, Երևան, Պետհրատ, 1934, 111 էջ:
Ալեքսանդր Պուշկին, բանաստեղծություններ, հեքիաթներ (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Չարենցը), Երևան, Պետհրատ, 1936, 176 էջ:
Նիկոլայ Նեկրասով, Բանաստեղծություններ (գրքի մեջ մտնող գրքերի մի մասը թարգմանել է Չարենցը), Երևան, Հայպետհրատ, 1962, 108 էջ:
Մաքսիմ Գորկի, Բանաստեղծություններ և լեգենդներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 112 էջ:
Գիքորի երազը (փոխադրություն, ըստ Մարշակի «Գրքույկ գրքույկ մասին» պոեմի), Երևան, «Սովետական գրող», 1976, 10 էջ: